Μαριάνα Κατσιμίχα… για τον δύσκολο -αλλά όχι απαραίτητα αδιάβατο- δρόμο της Τέχνης.
Από τα τέλη του 2020, που κυκλοφόρησε από την Protasis το πρώτο ψηφιακό ΕΡ της Μαριάνας Κατσιμίχα, την παρακολουθώ ανελλιπώς και με μεγάλο ενδιαφέρον.
Δε θα κρύψω πως η αφορμή για το πρώτο “κλικ” σε τραγούδι της στο YouTube ήταν η περιέργεια –μια που δηλώνω φανατική των Κατσιμιχαίων- ν’ ακούσω τι είδους τραγούδια γράφει και πώς τραγουδάει η κόρη του Πάνου Κατσιμίχα.
Αυτό το πρώτο “κλικ” ήταν στο τραγούδι “Τhe devil lies”. Που με εντυπωσίασε για δύο λόγους. Ο πρώτος, επειδή πρόκειται για ένα πραγματικά υπέροχο τραγούδι, ερμηνευμένο από μια φωνή που περνάει απ’ τα αυτιά κατευθείαν στην ψυχή σου. Ο δεύτερος, επειδή άκουσα κάτι τελείως διαφορετικό απ’ ό,τι περίμενα! Και πολύ καλύτερο!
Κάπως έτσι, η Μαριάνα Κατσιμίχα κατάφερε να μετατοπίσει το κέντρο βάρους του ενδιαφέροντός μου από το επώνυμό της στη δουλειά της. Μια που ανακάλυπτα μια τραγουδοποιό με δική της καλλιτεχνική υπόσταση, με απόλυτα δικό της μουσικό στυλ και – όπως διαπίστωσα, παρακολουθώντας την συχνά μέσα απ’ τα social media – με μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Παρ’ όλο το νεαρό της ηλικίας της.
Συμπέρασμα: Στη συνέντευξη, που ακολουθεί, δε θα διαβάσετε για μήλα που πέφτουν απ’ τις μηλιές και άλλες τέτοιες κοινοτοπίες. Θα σας δοθεί, όμως, η ευκαιρία να διαβάσετε όλα τα ενδιαφέροντα πράγματα, που μοιράστηκε μαζί μας η Μαριάνα Κατσιμίχα.
Ακολουθήστε τη Μαριάνα Κατσιμίχα στα Social Media. Κάντε κλικ στα παρακάτω Links.
Μαριάνα Κατσιμίχα
Συνέντευξη στην Αντιγόνη Καριπίδου.
Η γνωριμία σου με το κοινό έγινε στα τέλη του 2020, με το πρώτο ψηφιακό EP σου, από την Protasis. Με 4 δικά σου τραγούδια και μια διασκευή του “Phantasmagoria in Two” του Tim Bucklay. Ποια ήταν η διαδικασία πίσω απ’ αυτή τη δουλειά;
Η αλήθεια είναι πως η διαδικασία πίσω από αυτή τη δουλειά ήταν μεγάλη και πήρε αρκετό καιρό.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι τα τραγούδια αυτά ξεκίνησαν να ενορχηστρώνονται και να ετοιμάζονται κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας. Άρα εξ αποστάσεως. Κάτι το οποίο σημαίνει ότι οι δοκιμές, ώστε να βγει ένα αποτέλεσμα όσο το δυνατόν πιο κοντά σε αυτό που ήθελα, ήταν πολλές.
Επιπλέον, τα τραγούδια αυτά είχαν γραφτεί σε μια ηλικία αρκετά μικρή. Όταν ακόμη πήγαινα σχολείο, οπότε και οι στίχοι έπρεπε να επαναδιαμορφωθούν με τη βοήθεια ενός ατόμου που τα Αγγλικά είναι η μητρική του. Ώστε να μην ακούγεται αφελές και παιδικό το αποτέλεσμα. Φυσικά στη συνέχεια έπρεπε, αφού ολοκληρωθεί το ενορχηστρωτικό κομμάτι, να ηχογραφηθεί η φωνή. Κάτι που έγινε πολύ αργότερα, όταν πλέον είχε λήξει η καραντίνα.
Ήταν όμως μια αρκετά ευχάριστη και δημιουργική διαδικασία για εμένα.
Στίχος αγγλικός. Ήταν έμπνευση της στιγμή ή τον επέλεξες για κάποιον λόγο;
Ο αγγλικός στίχος δίνει μια σιγουριά παραπάνω καθώς είναι πολύ πιο δύσκολο να ακουστεί κάτι ανόητο ή αφελές στα Αγγλικά.
Αντίθετα το να γράψεις ένα ελληνικό τραγούδι με ωραίους ή έστω αξιοπρεπείς στίχους, χρειάζεται μεγάλη προσοχή και μελέτη, ώστε να έχεις το επιθυμητό αποτέλεσμα. Θεωρώ, άλλωστε, πως ένας κακός ελληνικός στίχος μπορεί να καταστρέψει ένα μουσικό κομμάτι.
Επιπροσθέτως, σε μια ηλικία των 16-18 που έγραψα αυτά τα τραγούδια, ήταν πολύ πιο οικείο για μένα το αγγλικό καθώς ξένα ήταν κατά βάση και τα ακούσματα μου τότε.
Παρόλα αυτά, μεγαλώνοντας έχω αρχίσει να πειραματίζομαι και με τον ελληνικό μιας και πάντα η έκφραση στη μητρική γλώσσα είναι πολύ πιο πηγαία.
Κάνοντας μια περιήγηση στο κανάλι σου στο YouTube, διαπιστώνει κανείς ένα ευρύ μουσικό φάσμα, στο οποίο κινείσαι -τουλάχιστον ερμηνευτικά. Από μπαλάντα και ρεμπέτικο μέχρι παραδοσιακό. Είναι η φυσιολογική αναζήτηση του νέου καλλιτέχνη ή νιώθεις να εκφράζεσαι το ίδιο καλά μέσα σ’ όλα αυτά τα διαφορετικά είδη;
Δε μπορώ σίγουρα να μιλήσω για τον κάθε καλλιτέχνη και μουσικό, αλλά για μένα προσωπικά υπάρχουν κάποια είδη που θεωρώ κατά κάποιο τρόπο “safe zone” και άλλα που με δυσκολεύουν περισσότερο. Παρόλα αυτά επειδή από μικρή είχα διάφορα ακούσματα και δεν μου άρεσε να περιορίζω τους μουσικούς ορίζοντές μου ως ακροάτρια, δεν το κάνω ούτε ως ερμηνεύτρια και δημιουργός. Γράφω και τραγουδάω ό,τι μου αρέσει και θεωρώ καλό για τα δικά μου υποκειμενικά κριτήρια. Άρα ναι, με ό,τι αποφασίζω να καταπιαστώ για κάποιο λόγο με εκφράζει και με κάνει να αισθάνομαι σιγουριά, έστω και βραχυπρόθεσμα.
Είναι, πάντως, φανερό πως είσαι μια πολυσχιδής καλλιτεχνική προσωπικότητα. Με την έννοια πως καταπιάνεσαι και με τη γραφή γενικότερα (κρίνοντας από τα δυο κείμενά σου, που επίσης είδα στο κανάλι σου). Στο “Το τσιγάρο”, μάλιστα, βρίσκει κανείς έντονα θεατρικά στοιχεία αλλά και εικαστικό ενδιαφέρον. Πειραματίζεσαι και με άλλες μορφές τέχνης, εκτός απ’ τη μουσική;
Κατά καιρούς έχω καταπιαστεί με διάφορα καλλιτεχνικά, όπως νομίζω και τα περισσότερα άτομα που ασχολούνται με μια τέχνη (σίγουρα όχι με τον ίδιο ζήλο, ούτε με ιδιαίτερη επιτυχία απαραίτητα). Ένα από τα πράγματα, που σίγουρα μου αρέσει να κάνω και κάνω χρόνια, είναι να γράφω τις σκέψεις μου. Με έναν τρόπο λιγότερο συγκεχυμένο από το να έγραφα κάτι εντελώς προσωπικό. Γράφω τις σκέψεις μου και όσα νιώθω, σκεπτόμενη ότι ίσως κάποιος τα διαβάσει. Και με αυτό το κριτήριο δημοσιεύω και πολλά από αυτά τα κείμενα εν τέλει, είτε γραπτά, είτε απαγγέλλοντας / διαβάζοντάς τα και πλαισιώνοντάς τα με μουσική που έχω γράψει.
Μου αρέσει επίσης ανά περιόδους να ζωγραφίζω, να κάνω διάφορες κατασκευές, να ράβω και να βγάζω φωτογραφίες και βίντεο που τα επεξεργάζομαι εντελώς ερασιτεχνικά.
Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει δραματικά ο τρόπος που λειτουργεί αυτό που λέμε “μουσική βιομηχανία”. Πώς βλέπει ένας νέος μουσικός το μέλλον του με τα σημερινά δεδομένα; Ποιες δυσκολίες πιστεύεις πως θ’ αντιμετωπίσει η γενιά σου; Ή – για να μη μιλάμε απαισιόδοξα – πιστεύεις ότι οι αλλαγές αυτές μπορούν να λειτουργήσουν κατά κάποιον τρόπο και θετικά για τον καλλιτεχνικό χώρο;
Ο τρόπος λειτουργίας της μουσικής βιομηχανίας πράγματι έχει αλλάξει και είναι επίσης σίγουρα πολύ πιο δύσκολο να βιοπορίζεσαι από τη μουσική.
Για μένα, όμως, σημασία σε όλο αυτό έχει τι θέλει κάθε μουσικός από τη μουσική.
Αν η μουσική είναι μέρος της ζωής και της προσωπικότητας σου, πάντα θα είναι εκεί όπως και αν πορεύεται η βιομηχανία του θεάματος. Αν απ’ την άλλη κύριο μέλημα σου είναι να γίνεις “διάσημος” τότε μάλλον πρέπει να αλλάξεις χώρο ενασχόλησης.
Αυτό που σίγουρα είναι δύσκολο, κάτι για το οποίο δεν μπορώ να μιλήσω καθώς εγώ τώρα ξεκίνησα στην ουσία τις σπουδές μου στη μουσική ούτε βιοπορίζομαι απ’ αυτό, είναι το να ζεις από τη μουσική. Και εννοώ πως πλέον ο κλάδος της μουσικής και γενικά ο καλλιτεχνικός χώρος στην Ελλάδα έχει κορεστεί. Πρέπει, λοιπόν, να γνωρίζεις πως αν θες να ζήσεις από αυτό, επιλέγεις έναν δύσκολο δρόμο. Αλλά όχι αδιάβατο απαραίτητα.
Είσαι επικοινωνιακή σαν άνθρωπος; Σ’ ενδιαφέρει η επαφή με το κοινό;
Είμαι επικοινωνιακή, ναι. Και στο στάδιο που είμαι τώρα μου δίνει σίγουρα χαρά να επικοινωνώ με ανθρώπους και να αλληλεπιδρώ, παίρνοντας σχόλια και κριτικές σχετικά με την καλλιτεχνική μου δραστηριότητα. Και γενικότερα, όμως, δεν μου φαίνεται σε καμία περίπτωση δυσάρεστη η επαφή με το κοινό.
Υπάρχει στα σχέδιά σου η διά ζώσης παρουσίαση της δουλειάς σου;
Σίγουρα μελλοντικά θα με ενδιέφερε να μπορέσω να παρουσιάσω τη δουλειά μου στον κόσμο. Δεν αισθάνομαι, όμως, απόλυτα έτοιμη και σίγουρη σε διάφορους τομείς, οπότε επιλέγω προς το παρόν την έκθεση μου ως ερμηνεύτρια.
Στα τραγούδια σου έχεις γράψει και τους στίχους και τη μουσική. Θα σ’ ενδιέφερε να κάνεις συνεργασίες; Να μοιραστείς τη δημιουργία των τραγουδιών ή να δώσεις τραγούδια σου σε άλλες φωνές;
Η συνεργασία με άλλους μουσικούς είναι απίστευτα σημαντική για να μπορέσεις να προχωρήσεις, να εξελιχθείς και να κατανοήσεις τον εαυτό σου ως καλλιτέχνη. Ήδη έχω έρθει σε επαφή και έχω συνεργαστεί με κάποια άτομα και θα συνεχίσω να το κάνω με μεγάλη όρεξη και χαρά γιατί θεωρώ πως με άλλα άτομα μπορείς να δημιουργήσεις πολύ όμορφα πράγματα.
Το να δώσω δικά μου τραγούδια σε άλλες φωνές δεν είναι στα άμεσα σχέδια μου. Αλλά σίγουρα αν προκύψει να νιώσω ότι κάτι ταιριάζει σε κάποιο άτομο ή ένα τραγούδι μου δεν μπορώ να το τραγουδήσω εγώ, εννοείται ότι θα το κάνω. Συνήθως, όμως, (αυθόρμητα κατά βάση) γράφω τραγούδια που μπορώ και θέλω να τραγουδήσω η ίδια.
Ο Χάρης και ο Πάνος Κατσιμίχας αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο της ελληνικής μουσικής και είναι σημείο αναφοράς. Όχι μόνο για την μεγάλη αξία του καλλιτεχνικού τους έργου αλλά και για την γενικότερη στάση τους στον χώρο. Σε ανησύχησε η πιθανότητα να κριθείς πιο αυστηρά απ’ ό,τι πρέπει επειδή λέγεσαι Κατσιμίχα;
Η σύγκριση και η κριτική είναι αναπόφευκτες και απόλυτα λογικό να υπάρξουν. Δε τις φοβήθηκα ποτέ και ίσα ίσα μου δημιουργούν μια αίσθηση πρόκλησης. Σίγουρα μια αρνητική κριτική είναι δυσάρεστη σε κάθε περίπτωση. Στην προκειμένη για ν’ αποφύγω αυτή την πιο αρνητική κριτική εξαιτίας της σχέσης μου με τους αδερφούς Κατσιμίχα, είμαι ίσως πιο προσεκτική ως προς το πώς με προβάλλω. Χωρίς, όμως, να σκέφτομαι ότι θα λένε “ααα η κόρη του Κατσιμίχα κοίτα τι βλακείες κάνει”.
Κάνω ό,τι κάνω, ακούγοντας πάντα φυσικά τη γνώμη του πατέρα μου, γιατί του έχω εμπιστοσύνη, αλλά δεν σκέφτομαι ιδιαίτερα τι θα πει ο κόσμος. Ο κόσμος, άλλωστε, πάντα έλεγε και πάντα θα λέει. Καλό ή κακό, πάντα κάτι θα υπάρχει να ειπωθεί.
Απ’ την εικόνα που έχω σχηματίσει, πάντως, παρακολουθώντας σε απ’ τα social media, έχω την αίσθηση πως ούτε και το να σου ανοίξουν διάπλατα οι πόρτες λόγω του επιθέτου σου θα σου άρεσε!
Το όνομα μου είναι ένα όνομα που, αν μη τι άλλο, κουβαλάει μια ιστορία μαζί του. Δεν θα με ενοχλούσε να μου ανοίξουν πόρτες εξαιτίας αυτού αλλά, όπως λέω πάντα, αυτό που θα με στενοχωρούσε θα ήταν να αντιληφθώ ότι μου ανοίγουν μόνο λόγω αυτού. Αν η δουλειά μου και εγώ ως καλλιτέχνης θεωρηθεί ότι έχω να δώσω κάτι, τότε σε καμία περίπτωση δε με ενοχλεί ν’ ακουστεί ακόμα και να χρησιμοποιηθεί το όνομά μου. Αν είχα θέμα με αυτό, άλλωστε, θα είχα κάνει ό,τι έχω κάνει μη χρησιμοποιώντας το.
Κρατάς χαμηλούς τόνους γενικά και δε φαίνεται να σε τρελαίνει η ιδέα της προβολής. Κάτι που – κατά τη γνώμη μου – ταιριάζει σε μια αληθινά καλλιτεχνική φύση, που προτιμά την αναγνώριση απ’ την αναγνωρισιμότητα.
Δεν θα κρύψω ότι έχουν υπάρξει μέχρι στιγμής ευκαιρίες για αναγνωρισιμότητα. Είμαι όμως ένα άτομο που δεν έχω νιώσει ποτέ την ανάγκη για κάτι τέτοιο. Θέλω, φυσικά, ν’ αναγνωριστεί ό,τι κάνω, από όσους ανθρώπους κι αν είναι αυτό. Αλλά πραγματικά δεν με ενδιαφέρει να γίνει με εμπορικό τρόπο. Η μουσική είναι για μένα ιερή και αποτελεί κομμάτι του εαυτού μου από όταν με θυμάμαι. Είμαι ευχαριστημένη αν έστω και ένας άνθρωπος νιώσει κάτι ακούγοντας με. Όπως λέω και σε ένα τραγούδι μου “γράφω τραγούδια με στίχους που ίσως ποτέ δεν ταυτιστείς. <α ίσως γράφω και τραγούδια που θα θες να μοιραστείς”. Για μένα αυτό είναι η μουσική. Αν είναι να γίνει κάτι, άλλωστε, θα γίνει στον καιρό του… και αν δε γίνει, δεν με πειράζει καθόλου.
Θα έχουμε σύντομα την ευκαιρία ν’ ακούσουμε καινούργια τραγούδια σου; Δουλεύεις πάνω σε κάτι;
Δεν ετοιμάζω κάτι αυτή τη στιγμή. Αλλά υπάρχουν σκέψεις που σίγουρα θα πραγματωθούν μελλοντικά. Γράφω πολύ και ασχολούμαι με τη μουσική αρκετά, ειδικά τον τελευταίο χρόνο. Οπότε σίγουρα θα προκύψουν διάφορα πράγματα.